Περί αυτογνωσίας

 

Ένα από τα σημαντικότερα βήματα που οφείλουμε να κάνουμε, προκειμένου να ολοκληρώσουμε την προσωπικότητά μας και να αποκτήσουμε αυτοτέλεια, είναι να γνωρίσουμε πραγματικά τον εαυτό μας  σε όποια ηλικία και να είμαστε.

Η αυτεπίγνωση μπορεί να επιτευχθεί με ορισμένους τρόπους, οι οποίοι καθορίζουν όχι μόνο τις ανάγκες μας, αλλά και τις επιλογές μας.

Τεχνική της αναβολής της ευχαρίστησης – Αναβλητικότητα

Εάν στο κέικ, σου αρέσει πιο πολύ η ξεροψημένη κρούστα και λιγότερο η μαλακή ψίχα, τι διαλέγεις να φας πρώτο; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση καθορίζει τον τρόπο που αντιμετωπίζεις τη ζωή!

Εάν διαλέγεις την κρούστα, τότε το πιθανότερο είναι πως σε κάθε περίσταση της ζωής σου που έχεις να  ασχοληθείς με  κάποιες ευχάριστες δραστηριότητες και με κάποιες δυσάρεστες, εσύ  προτιμάς να αναβάλεις τις δυσάρεστες για το τέλος. Συχνά μάλιστα  επιμηκύνεις επίτηδες το χρόνο ενασχόλησής σου με τις ευχάριστες δραστηριότητες με διάφορες προφάσεις και στο τέλος επικαλείσαι  την έλλειψη χρόνου για  την μη εκπλήρωση των δυσάρεστων υποχρεώσεών σου.

Μία  αίσθηση  εκκρεμότητας σε συνοδεύει στη διάρκεια της ημέρας, την οποία προσπαθείς να καλύψεις με διάφορα τεχνητά επιθέματα, αλλά αυτή είναι πάντα εκεί και σου μειώνει τη ξεγνοιασιά και χαρά της κάθε στιγμής.

Εάν όμως διαλέγεις την ψίχα, έτσι ώστε να τελειώνεις γρήγορα με το δυσάρεστο κομμάτι και να απολαύσεις το ευχάριστο με την άνεσή σου, διατηρώντας την ευχάριστη αίσθηση και μετά το τέλος της δραστηριότητας, τότε μάλλον  ακολουθείς  την  ίδια  τακτική  και  στις υποχρεώσεις σου. Ανεξάρτητα από το φόρτο των υποχρεώσεών σου και την εξωτερική κούραση, μέσα σου νιώθεις την  ικανοποίηση της εκπλήρωσης του καθήκοντός σου.

Δηλαδή το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να καθυστερεί   την ικανοποίησή του μέχρι την εκτέλεση των  λιγότερο ευχάριστων  υποχρεώσεών  του, αποτελεί δείγμα ψυχικής ηρεμίας. Αντίθετα η απροθυμία για καθυστέρηση της ικανοποίησης δημιουργεί προβλήματα που ξεκινούν από μία αθώα αναβλητικότητα και φθάνουν έως  την πλήρη αγνόηση των προβλημάτων.

 

Αποδοχή της ευθύνης

Έχεις ακούσει τον εαυτό σου να λέει: «Αυτός ο καθηγητής βάζει θέματα εξωφρενικά δύσκολα. Είναι αδύνατον να γράψεις καλά στα διαγωνίσματά του, εκτός από κάτι σπασίκλες», «Αν δεν με είχε εκνευρίσει ο πατέρας μου, θα είχα διαβάσει καλύτερα», «Αυτό το μάθημα δεν διαβάζεται με τίποτα»; Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό στις παραπάνω εκφράσεις; Το γεγονός πως μεταθέτεις την ευθύνη της επιτυχίας σου σε κάποιον εξωτερικό παράγοντα. Όχι πως δεν υπάρχουν περιπτώσεις που πραγματικά  κάποια εξωτερική αιτία μπορεί να σαμποτάρει την επιτυχία σου. Είναι όμως αλήθεια  αυτό σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις;

 

Γνωρίζεις πως για κάθε πρόβλημα που εμφανίζεται στη ζωή σου, έχεις μία ελπίδα να  το λύσεις. Αλλά αυτή   η ελπίδα χάνεται,  εάν αποποιηθείς της ευθύνης σου.  Συνειδητοποίησε σε κάθε περίπτωση τι περνάει  πραγματικά από το δικό σου χέρι  και   μετά  κάνε το καλύτερο που μπορείς!

 

Αφοσίωση στην  πραγματικότητα

«Σιγά τώρα μην  είναι αλήθεια αυτά που λέει ο καθηγητής πως πρέπει να διαβάζουμε και τα Σαββατοκύριακα από έξι ώρες την ημέρα τουλάχιστον! Υπερβολές!» «Αποκλείεται στις εξετάσεις να ζητήσουν αυτές τις λεπτομέρειες! Απλά αυτή η καθηγήτρια είναι  σχολαστική και θέλει να μας βγάλει το λάδι.» « Φυσικά και θα μπορούσα να λύσω μόνος μου αυτή την άσκηση! Δεν έχει σημασία που κάθε φορά την πατάω στην ίδια παγίδα, την ώρα των εξετάσεων  θα το θυμηθώ.»

Όσο πιο καθαρά βλέπεις την πραγματικότητα, τόσο αρτιότερα είσαι εφοδιασμένος να την αντιμετωπίσεις.  Όσο το μυαλό σου είναι θολωμένο από ψέματα, απατηλές αντιλήψεις και ψευδαισθήσεις τόσο λιγότερο ικανός θα είσαι να χαράξεις μία σωστή πορεία. Ξεκαθάρισε την αλήθεια  για τις πραγματικές απαιτήσεις των εξετάσεων, για τις δικές σου ελλείψεις και για τον τρόπο που πρέπει να  μελετάς με τη βοήθεια των καθηγητών σου, και μην  εθελοτυφλείς !!!

 

Ισορροπία

Μερικές φορές οι υποχρεώσεις  είναι πραγματικά πάνω από τις αντοχές σου. Σε αυτές τις  περιπτώσεις, τι πρέπει να κάνεις;

Να κοιμάσαι μόνο τρεις ώρες την ημέρα και να κάθεσαι σκυμμένος επάνω από ένα βιβλίο δεκαπέντε ώρες τρώγοντας τα νύχια σου από το άγχος και νιώθοντας τύψεις γιατί σπατάλησες δεκαπέντε ολόκληρα λεπτά κάνοντας μπάνιο;

Πρόσεξε, χρειάζεται ένα μέτρο!

Φυσικά χρειάζεται πειθαρχία. Φυσικά χρειάζεται οργάνωση. Φυσικά χρειάζεται ακόμα και μία μικρή αυτοθυσία. Αλλά επίσης χρειάζεται και να παραμένεις υγιής, ισορροπημένος και ευτυχής!!! Χρειάζεσαι δηλαδή μία εύκαμπτη πειθαρχία, δηλαδή μία πειθαρχημένη πειθαρχία !!!  Αλλιώς θα φτάσεις στο άλλο άκρο της υπερβολής και θα γίνεις μίζερος και δυστυχής.

 

Μη γίνεσαι παιδί! Αλλά ούτε να δίνεις πατρικές συμβουλές  στον εαυτό σου! Γίνε ένας καλός φίλος σου!

Κάθε εμπειρία της ζωής μας, άρα και το διάβασμα, μπορεί να  φιλτραριστεί μέσα από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Παράδειγμα :

Παιδί: «Ουφ! Βαρέθηκα το διάβασμα! Και τι βλακείες είναι αυτά που μας βάζουν να διαβάζουμε! Θέλω να βγω να παίξω μπάσκετ.»

Κριτικός γονέας: «Με αυτά τα μυαλά θα γίνεις ένα μηδενικό! Σκύψε το κεφάλι και δούλευε!»

Ενήλικος: « Έχω κουραστεί. Αν κάνω ένα διάλειμμα, θα μπορώ μετά να συνεχίσω καλύτερα.»

Όπως βλέπεις η φωνή του παιδιού είναι παρορμητική και συναισθηματική. Η φωνή του κριτικού γονέα είναι αυταρχική και καθόλου ενθαρρυντική. Αντίθετα, η φωνή του ενήλικου είναι ρεαλιστική. Κάθε φορά που έχεις μία αντίδραση, εξέτασε από ποια οπτική γωνία προέρχεται.

 

Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία

Επειδή  οι σκέψεις σου επηρεάζουν τα συναισθήματά σου, πολλές φορές στη ζωή, εσύ ο ίδιος μπορεί να σαμποτάρεις τον εαυτό σου.

 Εάν:

• επαναλαμβάνεις στον εαυτό σου  πως  οι εξετάσεις είναι κάτι το φοβερό που εσύ δεν   μπορείς να αντιμετωπίσεις, ξεχνώντας πόσες εξετάσεις έχεις περάσει μέχρι τώρα
• επικρίνεις τον εαυτό σου για όσα δεν κατάφερε  και ποτέ να δε δίνεις σημασία σε όσα ήδη ξέρεις
• ερμηνεύεις  αυθαίρετα τον τόνο της φωνής του καθηγητή ως  ένδειξη   περιφρόνησης
• κολλάς επικριτικές ταμπέλες στον εαυτό σου (π.χ. «τεμπέλη, ηλίθιε») και ποτέ  δεν τον ενθαρρύνεις,  όπως οφείλει ένας  καλός προπονητής
• πιστεύεις πως τα πράγματα είναι ή του ύψους ή του βάθους (π.χ. «εάν δεν πάρω στο διαγώνισμα τουλάχιστον 19, δεν έχω καμία ελπίδα στις τελικές εξετάσεις»)

τότε  είσαι και εσύ ένας μικρός προφήτης με ειδίκευση στην  αυτοεκπληρούμενη  προφητεία!

 

Η  αυτοεκπληρούμενη  προφητεία είναι μία αρνητική πρόβλεψη που κάνεις εσύ ο ίδιος για το δικό σου μέλλον. Ένα είδος αυθυποβολής (πλύση εγκεφάλου στο ίδιο σου το  μυαλό) για αρνητικά μελλοντικά αποτελέσματα.

Το  αντίθετό της είναι η θετική σκέψη, η  οποία μας προετοιμάζει να περιμένουμε θετικές εξελίξεις. Όπως λέμε «καλομελέτα και έρχεται»!

Η  παγίδα της τελειότητας

Προσοχή στην παγίδα:

• «Αφού τώρα δεν έχω χρόνο να το κάνω σωστά και ολοκληρωμένα, άστο για αύριο». Όχι πως δε λες αλήθεια στον εαυτό σου, αλλά ξέρεις, δε χρειάζεται τα πράγματα ή να τα κάνεις τέλεια ή να μην τα κάνεις καθόλου. Αυτό λέγεται τελειομανία, είναι διαταραχή και οδηγεί τους ανθρώπους μακροπρόθεσμα σε νεύρωση!

Κράτα τα πράγματα στο μυαλό σου απλά. 

• Ασχολήσου έστω και 15min με ένα μάθημα και θα δεις τι ευγνωμοσύνη θα νιώσεις την επόμενη, που θα έχεις 15min διάβασμα λιγότερο! Πήγαινε να γράψεις το διαγώνισμα στο φροντιστήριο, ακόμα και εάν δεν έχεις ολοκληρώσει την επανάληψή σου, και μέτρησε τις δυνάμεις σου με την αντίστοιχη επιείκεια! Γενικά, μην απαιτείς από τον εαυτό σου τελειότητα.

Επομένως, με ηρεμία και αυτοσυνειδησία όλα μπορούν να ολοκληρωθούν, αρκεί εσύ να διαλέξεις τον τρόπο με τον οποίο θα πορεύεσαι και θα αντιμετωπίζεις καλές ή δυσάρεστες καταστάσεις στη ζωή.

αποκτάμε δύναμη προχωρώντας