Το ζήτημα του θυμού
Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που συνοδεύεται από ψυχολογικές και βιολογικές αλλαγές.
Αυτή η συναισθηματική κατάσταση προκαλείται λόγω εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων.
Θυμώνουμε:
- με κάποιον από το στενό ή το ευρύτερο κοινωνικό μας περιβάλλον,
- με ένα κοντινό συγγενικό πρόσωπο
- με έναν συνάδελφο
- με μια εξωτερική κατάσταση,
- με την ακύρωση μιας πτήσης
- ή ακόμη και με προβλήματα που εντοπίζονται μέσα μας, κυρίως από τα βιώματα της ζωής μας που μας έχουν στιγματίσει ψυχικά.
Το θέμα είναι πως, όταν θυμώνουμε, αδυνατούμε να διαχειριστούμε αυτό το συναίσθημα, γιατί κάποιοι από εμάς τον εξωτερικεύουμε επιθετικά και κάποιοι άλλοι τον «κρατάμε» μέσα μας.
Κι εδώ, πρέπει να προσέξουμε μη βλάψουμε τον εαυτό μας.
Σημαντικό επίσης, είναι να θυμόμαστε πως ο θυμός είναι ένα από τα πέντε βασικά στάδια του πένθους, μαζί με την άρνηση, τη διαπραγμάτευση, την κατάθλιψη και την αποδοχή.
Κι ενώ δεν είναι ένα συναίσθημα στο οποίο είναι να μείνει κανείς για πάντα, δε μπορούμε να παραβλέψουμε ότι είναι ένα αναγκαίο πέρασμα προς την αποδοχή της πραγματικότητας.
Ο θυμός είναι σαν ένα παγόβουνο. Είναι σαν ένα τεράστιο κομμάτι πάγου που επιπλέει στον ωκεανό.
Το μεγαλύτερο μέρος του είναι κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια του νερού. Αυτό συμβαίνει και όταν νευριάζουμε: συνήθως υπάρχουν και άλλα συναισθήματα που δεν βγαίνουν στην επιφάνεια.
Έτσι είναι πολύ εύκολο να δεις τον θυμό ενός ατόμου, αλλά είναι πολύ δύσκολο να δεις τα συναισθήματα που υπάρχουν πίσω από αυτόν.
Η παρακάτω ιστορία μας διδάσκει πως μπορούμε να εκφράζουμε το θυμό μας, αλλά κυρίως να τον επεξεργαζόμαστε.
Να επιχειρούμε να κατανοήσουμε ποιες διεργασίες μας οδηγούν σε αυτόν και να δουλεύουμε με τον εαυτό μας χωρίς να εξαπολύουμε επίθεση σε κανένα συναίσθημά μας.
Τα συναισθήματά μας μπορούν να μας διδάξουν πράγματα για τον εαυτό μας που δε γνωρίζαμε.
Ένας μαθητής του Ζεν ήρθε στον Μπανκέϊ και του είπε: “∆άσκαλε, έχω ανεξέλεγκτο θυμό. Πώς μπορώ να τον γιατρέψω;”
“∆είξε μου αυτόν τον θυμό,” του είπε ο Μπανκέϊ. “Ακούγεται συναρπαστικός.” “∆εν τον έχω αυτή τη στιγμή,” είπε ο μαθητής, “κι έτσι δεν μπορώ να στον δείξω.” “Τότε λοιπόν,” είπε ο Μπανκέϊ, “Φέρε τον σε εμένα, όταν θα τον έχεις.”
“Μα όταν θα τον έχω, δε θα μπορώ να στον φέρω,” διαμαρτυρήθηκε ο μαθητής. “Εμφανίζεται απρόσμενα, και σίγουρα θα τον χάσω, πριν στον φέρω.”
“Στην περίπτωση αυτή,” είπε ο Μπανκέϊ, “δεν μπορεί να είναι κομμάτι από την αληθινή σου φύση. Αν ήταν, θα μπορούσες να μου τον δείξεις οποιαδήποτε στιγμή. Όταν γεννήθηκες, δεν τον είχες, ούτε οι γονείς σου στον έδωσαν. Άρα, θα πρέπει να σου έρχεται απ’ έξω. Προτείνω, κάθε φορά που σε πιάνει, να χτυπιέσαι μ’ ένα ξύλο, μέχρι που ο θυμός να μην αντέχει άλλο και να φεύγει τρέχοντας.”
Μπορούμε να απαλλαγούμε από τον θυμό με τη χαλάρωση (τεχνικές αναπνοών, ακούγοντας μουσική κ.λπ.)
Άλλη ψυχική αποφόρτιση θυμού, είναι να στρέψουμε την προσοχή μας σε πιο ευχάριστα θέματα, σε άλλους ανθρώπους.
Τέλος, μέσα στις συμπεριφορές που φέρουν ηρεμία, έρευνες έχουν δείξει πως (π.χ. η ασχολία με ζωάκι, βλέποντας μία ευχάριστη ταινία ) οι πράξεις αυτές είναι ασυμβίβαστες με το θυμό και ως εκ τούτου, δεν επιτρέπουν στη “θυμωμένη” κατάστασή μας να διατηρηθεί.
Φυσικά, μπορούμε να αποκαταστήσουμε την ψυχική μας ηρεμία μέσω μιας ειλικρινούς συζήτησης με τα άτομα που μας προκάλεσαν αυτήν την ένταση.
Ας είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας και κυρίως ας αναγνωρίζουμε τις ανάγκες μας. Έτσι θα τις εκφράζουμε με σεβασμό στους γύρω μας.
Ο καθένας μπορεί εύκολα να θυμώσει. Μα να θυμώσει κανείς τότε που πρέπει, στο βαθμό που είναι σωστό, στον κατάλληλο χρόνο, για ένα δίκαιο ζήτημα, και με το σωστό τρόπο, δεν είναι στο χέρι του καθενός κι ούτε είναι εύκολο πράγμα.