Ανησυχία, ένταση και πίεση

 

Οι λέξεις αυτές περιγράφουν καλύτερα την ψυχοσύνθεση των υποψηφίων για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Ας προσέξουμε λίγο τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται κάποιος  τις εξετάσεις και τις επιδόσεις του.

Συνήθως οι μαθητές αγχώνονται με τις εξετάσεις, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ορισμένα αντικειμενικά δεδομένα:

Α) θα πρέπει κανείς να σκεφτεί πώς τα έχει πάει μέχρι στιγμής στα τεστ και στη βαθμολογία του.

Β) καλό θα ήταν  να υπολογίσει το βαθμό που πρέπει να πάρει για να πετύχει το στόχο του.

Γ) επιβάλλεται να εξακολουθήσει να τα πηγαίνει τόσο καλά όσο και μέχρι τώρα.

Δ) θα ήταν σκόπιμο να σκεφτεί πώς θα είναι τα πράγματα μετά τις εξετάσεις, αν συνεχίσει με τις ίδιες επιδόσεις.

Επομένως, είναι φανερό πως ο προγραμματισμός και η επιμονή είναι δύο κατευθυντήριες γραμμές για τη σωστή διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της προσπάθειας.

 

Μελετώντας με άγχος

 

Πολλές φορές, όταν υπολογίσει κανείς τους βαθμούς του και τις επιδόσεις του όλη τη σχολική χρονιά στα διάφορα τεστ, συνειδητοποιεί ότι δεν τα πάει και τόσο άσχημα όσο νόμιζε, ή ότι το μέλλον του δεν είναι τόσο σκοτεινό. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται το άγχος.

Κάτι που συχνά ξεχνούν  οι μαθητές είναι ότι οι εξετάσεις μετρούν το κατά πόσο μελέτησε και αφομοίωσε κάποιος την εξεταστέα ύλη, αλλά, σε καμία περίπτωση δε μειώνουν την αξία του ατόμου.

Οι εξετάσεις μπορεί να είναι καθοριστικές για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, αλλά δεν αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή.

Ο φόβος μήπως κανείς δεν τα πάει καλά στις εξετάσεις σχετίζεται με το περιεχόμενο τους, δηλαδή το αν θα γράψει κανείς επαρκώς τα θέματα. Είναι λοιπόν σημαντικό για τους μαθητές να ξέρουν τι είναι αυτό που έχουν μάθει, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Με άλλα λόγια, λίγο πριν τις εξετάσεις θα πρέπει να προσέξουν ποια σημεία των μαθημάτων γνωρίζουν πολύ καλά, σε ποια σημεία έχουν αδυναμίες, και να φροντίσουν να καλύψουν τις αδυναμίες τους.

Ένα λάθος που συχνά κάνουν οι μαθητές είναι να ξαναδιαβάζουν αυτά που ήδη ξέρουν καλά, γιατί στιγμιαία η αίσθηση επιτυχίας τους φέρνει ανακούφιση.

Μακροπρόθεσμα όμως, δεν πρόκειται για καλή στρατηγική, αφού τελικά ο μαθητής αγχώνεται με αυτό που δεν ξέρει (και τελικά δε μελετάει περισσότερο).

 

Φυσιολογικό άγχος

 

Ένας ορισμένος βαθμός άγχους είναι φυσιολογικός, διότι βοηθάει το άτομο να συγκεντρωθεί πολύ καλά και να είναι σε εγρήγορση.

Πολλές φορές λοιπόν μπορεί να αποβεί και δημιουργικό για τον μαθητή.

Το πρόβλημα ξεκινάει, όταν το άγχος ξεφύγει από αυτά τα ‘επιτρεπτά’ όρια και κατακλύσει τον μαθητή, μπλοκάροντας έτσι την απόδοσή του.

 

Μειώνεται το άγχος;

 

Φυσικά και μειώνεται το άγχος και μάλιστα  με πολλούς τρόπους.

Πρώτον, χρειάζεται να καταλάβουν οι μαθητές ότι πρέπει να διατηρήσουν ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διαβάσματος, διατροφής και ξεκούρασης.

Δεύτερον ,η φυσική άσκηση (είτε είναι γυμναστήριο, είτε μια βόλτα) μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους. Και τρίτον, τα αντίστροφος ανάλογα πόσα : άγχος και προετοιμασία .

Όσο μειώνεται το ένα τόσο αυξάνει το άλλο και το αντίθετο . Όσο πιο καλά προετοιμασμένος είναι κάποιος, δηλαδή όσο πιο καλά έχει κατανοήσει   την θεωρία του , όσες περισσότερες , διαφορετικές και δύσκολες  ασκήσεις έχει λύσει και σε όσα περισσότερα διαγωνίσματα

( =προσομοίωση των πανελλαδικών)  έχει  εξετάσει αυτά που ξέρει , τόσο λιγότερο άγχος θα έχει.

 Γιατί ; διότι θα νιώθει δυνατός ! Δηλαδή θα νιώθει  πως με ότι και αν έρθει αντιμέτωπος θα είναι ικανός να το αντιμετωπίσει. Ακόμα και αν είναι άνθρωπος που αγχώνεται πολύ … η σωστή προετοιμασία μπορεί να εξαλείψει  το άγχος .

 

Στρατηγικές μελέτης

 

Τις ημέρες πριν από τις εξετάσεις καλό θα είναι να «σπάσει» κανείς την ύλη σε μικρότερα κομμάτια, ώστε να μπορεί να πει ‘θα διαβάσω από τη σελίδα 45 ως τη σελίδα 68’, να το κάνει και να έχει την αίσθηση της επιτυχίας (αντί να προσπαθεί να «παλέψει» με όλη την ύλη μαζικά).

Για πολλούς μαθητές λειτουργεί το μικρό διάλειμμα λίγων λεπτών κάθε μία ώρα, ώστε να μπορούν να συγκεντρωθούν ξανά στο διάβασμα τους.

Το να καθορίζει ο μαθητής μέχρι ποια ώρα θα διαβάσει ή πόση ύλη θα καλύψει, τον βοηθάει να δει ότι αυτό που κάνει έχει αρχή, μέση και τέλος, έτσι ώστε να μην αισθάνεται ότι προσπαθεί συνέχεια και επ’ αόριστον.

 

Βελτιώνοντας τη συγκέντρωση

 

Πολλοί μαθητές βρίσκουν βολικό και χρήσιμο να έχουν δίπλα τους ένα φύλλο χαρτί στο οποίο να σημειώνουν άσχετες με το διάβασμα σκέψεις ή πράγματα που έχουν να κάνουν και έτσι να μπορούν να επιστρέψουν απερίσπαστοι στο διάβασμα, χωρίς να βασανίζονται μήπως ξεχάσουν αυτό το «κάτι».

Η μέθοδος του «παρκαρίσματος» έχει να κάνει με το «παρκάρισμα» μιας ενοχλητικής ιδέας, μέχρι να έχει κανείς τον χρόνο ν’ ασχοληθεί μαζί της (μετά το διάβασμα).

Βοηθάει ιδιαίτερα όταν κανείς θέτει έναν στόχο στο διάβασμά του: «να λύσω 8 στις 10 ασκήσεις», «να μάθω όλη τη θεωρία», κλπ.

 

Τι λέμε στον εαυτό μας

 

Αυτά που λέμε στον εαυτό μας  είναι πολύ σημαντικά για το πώς αισθανόμαστε και το πώς ενεργούμε.

Όταν κανείς αποφεύγει τις καταστροφικές σκέψεις την ώρα του διαβάσματος «να δεις που δεν θα τα πάω καλά και δεν θα γράψω τίποτα και δεν θα περάσω και θα πουλάω κουλούρια έξω από το πανεπιστήμιο…» απελευθερώνει μέρος του εγκεφάλου του, για να συγκεντρωθεί πραγματικά στο διάβασμα.

Όταν κανείς λέει στον εαυτό του «θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ», ήδη έχει ένα προβάδισμα και είναι πολύ πιο ρεαλιστικό, θετικό κι αισιόδοξο από τη σκέψη «πρέπει να είμαι τέλειος, γιατί αλλιώς…»που έχει μέσα της την απειλή του τι θα συμβεί αν τελικά δεν πετύχει.

 

Τεχνικές χαλάρωσης

 

Είτε πριν, είτε κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, οι μαθητές που αισθάνονται το επίπεδο του στρες τους να ανεβαίνει επικίνδυνα, μπορούν να δοκιμάσουν τις παρακάτω ιδέες (βοηθάει να έχουν κάνει εξάσκηση από πριν, ώστε να ξέρουν πως λειτουργούν):

• Με κλειστά τα μάτια, το άτομο διώχνει όλες τις σκέψεις από το μυαλό του και παίρνει βαθιές αναπνοές.
• Με κλειστά τα μάτια, o μαθητής λέει στον εαυτό του ότι, όταν τελειώσει το μέτρημα θα είναι χαλαρός και έτοιμος να απαντήσει όλες τις ερωτήσεις, και στη συνέχεια μετράει αργά από το δέκα προς τα κάτω, ως το ένα και μετά ανοίγει τα μάτια του.
• Ο μαθητής κάνει θετικές σκέψεις και καθησυχάζει τον εαυτό του ότι έχει προετοιμαστεί καλά και ότι όλα θα πάνε καλά.
• Ο μαθητής βλέπει με τα μάτια της φαντασίας του να γράφει και να πηγαίνει καλά στις εξετάσεις.

 

 

Ο μαθητής που έχει προετοιμαστεί σωστά ,
δεν έχει λόγο ούτε να αγχώνεται ούτε να φοβάται για οποιαδήποτε θέματα.

Μάθετε να εστιάζετε τις δυνάμεις σας στην κατεύθυνση των ονείρων σας
και όχι στην κατεύθυνση των φόβων σας!